Tỉnh ủy Bắc Ninh có tiền thân từ Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh - Bắc Giang được thành lập ngày 4/8/1929 tại núi Hồng Vân (núi Lim, huyện Tiên Du), gồm hơn 20 hội viên tiên tiến của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên của 2 tỉnh được triệu tập.
Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời tháng 2/1930 tại Hương Cảng, Trung Quốc, Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh - Bắc Giang đổi tên thành Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Bắc Ninh - Bắc Giang.
Trong giai đoạn 1930 - 1940, Tỉnh ủy được chỉ đạo trực tiếp từ Xứ ủy Bắc Kỳ, các Ủy viên Xứ ủy thường là người đứng đầu Tỉnh ủy.
Đồng chí Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an tặng hoa chúc mừng Đại hội lần thứ XX. (Ảnh: Anh Tuấn)
Đến cuối năm 1940, tỉnh Bắc Ninh thành lập Đảng bộ riêng với tên gọi Ban cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh do Ủy viên Xứ ủy Bắc Kỳ Chu Thiện thay mặt Xứ ủy quyết định thành lập. Bí thư Ban cán sự là Nguyễn Trình (còn được gọi Yên Trình hoặc Trình Xưa), Ủy viên Ban cán sự gồm Nguyễn Đức Nguyện (tức Lê Quang Đạo), và Vũ Kiên (tức Kiên Lai).
Cuối tháng 11/1945, Ban cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ nhất tại đình Đạo Tú, xã Song Hồ, huyện Thuận Thành. Đại hội đã bầu đồng chí Nguyễn Văn Tý (tức Nguyễn Chấn) làm Bí thư Tỉnh ủy. Ban cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh đổi tên thành Tỉnh ủy Bắc Ninh.
Từ ngày 7/1/1963 hợp nhất 2 Tỉnh ủy Bắc Ninh và Bắc Giang, và thành lập Thường trực Tỉnh ủy lâm thời Hà Bắc.
Ngày 6/11/1996, tỉnh Hà Bắc được tách trở lại thành 2 tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang. Từ tháng 1/1997 tái lập Tỉnh ủy Bắc Ninh, Bí thư Tỉnh ủy lâm thời là đồng chí Ngô Đình Loan.
Sau đây, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam xin trân trọng giới thiệu vài nét về các kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh từ năm 1997 (sau khi tái lập tỉnh) tới nay.
1. Đại hội lần thứ XV được tổ chức từ ngày 14-17/10/1997 tại Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ, thị xã Bắc Ninh. Dự Đại hội có 200 đại biểu chính thức, Đại hội đã bầu 39 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Đồng chí Ngô Đình Loan (sinh năm 1942) được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy.
2. Đại hội lần thứ XVI được tổ chức từ ngày 03-05/01/2001 tại Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ, thị xã Bắc Ninh với sự tham dự của 252 đại biểu chính thức đại diện cho gần 34.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 45 đồng chí. Đồng chí Ngô Văn Luật (sinh năm 1943) được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy.
Tháng 9/2003, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã bầu đồng chí Nguyễn Thế Thảo (sinh năm 1952), Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, giữ chức Bí thư Tỉnh ủy thay đồng chí Ngô Văn Luật, nghỉ hưu theo chế độ.
3. Đại hội lần thứ XVII diễn ra trong các ngày 14-16/12/2005 tại Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ, thị xã Bắc Ninh. Dự Đại hội có 279 đại biểu đại diện cho gần 40.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ. Đại hội bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 49 đồng chí. Đồng chí Nguyễn Thế Thảo, Ủy viên TW Đảng tái cử chức danh Bí thư Tỉnh ủy.
Ngày 03/10/2007, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã bầu đồng chí Nguyễn Công Ngọ (sinh năm 1954), Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, giữ chức Bí thư Tỉnh ủy thay đồng chí Nguyễn Thế Thảo được Trung ương điều động nhận nhiệm vụ khác.
4. Đại hội lần thứ XVIII được tổ chức từ ngày 22-24/9/2010 tại Trung tâm Văn hoá Kinh Bắc, thành phố Bắc Ninh. 314 đại biểu đại diện cho hơn 43.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 53 đồng chí. Đồng chí Nguyễn Công Ngọ tái cử chức danh Bí thư Tỉnh ủy.
Ngày 21/02/2011, đồng chí Trần Văn Túy (sinh năm 1957), Ủy viên TW Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh được Bộ Chính trị phân công giữ chức Bí thư Tỉnh ủy, thay đồng chí Nguyễn Công Ngọ được Trung ương điều động nhận nhiệm vụ khác.
Ngày 11/02/2015, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã bầu đồng chí Nguyễn Nhân Chiến (sinh năm 1960), Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, giữ chức Bí thư Tỉnh ủy thay đồng chí Trần Văn Túy, được Trung ương điều động nhận nhiệm vụ khác.
5. Đại hội lần thứ XIX diễn ra từ ngày 23-25/9/2015 tại Trung tâm Văn hoá Kinh Bắc, thành phố Bắc Ninh. 313 đại biểu chính thức đại diện cho hơn 50.600 đảng viên trong toàn Đảng bộ đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 51 đồng chí. Đồng chí Nguyễn Nhân Chiến, Ủy viên TW Đảng, tái cử chức danh Bí thư Tỉnh ủy.
6. Đại hội lần thứ XX được tổ chức trong các ngày 24-26/9/2020 tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, thành phố Bắc Ninh với sự tham dự của 315 đại biểu chính thức, đại diện cho trên 58.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ. Đại hội bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 48 đồng chí. Đồng chí Đào Hồng Lan (sinh năm 1971), Ủy viên dự khuyết TW Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy được tín nhiệm bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy.
Đây là lần đầu tiên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh có người đứng đầu là phụ nữ/.